Dù đối mặt với những thách thức mới, dự báo cho xuất khẩu thủy sản trong năm 2024 là khoảng 9,5 tỷ USD, tăng khoảng 6% so với năm trước.
Tăng áp lực giá cước vận tải làm gia tăng chi phí vận chuyển đối với các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản.
Bà Lê Hằng, Giám đốc Truyền thông của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, nhấn mạnh rằng xu hướng tăng đơn hàng và biến động địa chính trị, cùng với các biện pháp trừng phạt thương mại của EU, Mỹ đối với Nga, và của Trung Quốc đối với Nhật Bản, dự kiến sẽ tạo ra thiếu hụt cục bộ nguồn cung thủy sản tại một số thị trường lớn.
Giá cước vận chuyển thủy sản tăng cao
Dự báo cho thấy lượng hàng tồn kho sẽ giảm dần trong nửa đầu năm 2024 và giá bán của nhiều loại thủy sản có thể tăng từ quý II/2024 và có thể tăng mạnh hơn trong nửa cuối năm.
Tuy nhiên, xung đột ở Trung Đông đe dọa làm đảo lộn thị trường thủy sản toàn cầu, đặc biệt là với sự bất ổn ở Biển Đỏ gây khó khăn cho vận chuyển.
Để giảm thiểu rủi ro, các hãng tàu đã thay đổi tuyến đường vận chuyển, dẫn đến hành trình dài hơn và giá cước vận tải tăng mạnh.
Từ ngày 1/1/2024, nhiều hãng tàu đã thông báo tăng giá cước đến Mỹ, châu u - thị trường xuất khẩu quan trọng của Việt Nam. Sự gia tăng chi phí vận chuyển dự kiến sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận của các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản.
Theo Công ty cổ phần Thực phẩm Sao Ta, ngoài việc tăng chi phí vận chuyển, doanh nghiệp có thể đối mặt với nguy cơ giá của nhiều loại thủy sản thành phẩm tiếp tục giảm trong nửa đầu năm 2024 do kinh tế thế giới phục hồi chậm chạp.
Mặc dù ngành thủy sản đang đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức, khả năng vượt qua của ngành thông qua nội lực và sự thích ứng linh hoạt của các doanh nghiệp.
Với sự gia tăng trong nhu cầu của các sản phẩm dễ bảo quản, thời gian bảo quản lâu dài, giá cả hợp lý, và các sản phẩm đóng hộp, đóng túi, cũng như hàng khô.
Trung Quốc có thể trở thành một thị trường hấp dẫn hơn cho các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản của Việt Nam, nhờ vào vị trí địa lý gần, chi phí vận chuyển thấp, và sự dễ dàng kiểm soát.
Xuất khẩu thủy sản tăng mạnh trong năm 2024
Trong khi đó, thị trường thủy sản của Trung Quốc có thể gặp khó khăn về nguồn cung từ Ecuador (đặc biệt là tôm), do tăng chi phí vận chuyển biển và tình hình an ninh bất ổn tại quốc gia Nam Mỹ này.
Mặc dù tồn kho cá đang giảm dần tại các thị trường lớn, ngành xuất khẩu thủy sản Việt Nam sẽ phục hồi trong thời gian tới, tuy nhiên sự phục hồi có thể không mạnh mẽ. Đáng chú ý, chi phí nguyên liệu tăng cao do cá giống khan hiếm.
Trước đây, giá cá nguyên liệu ở mức thấp cùng với nhu cầu bắt giống chậm khiến nhiều hộ nuôi giảm số lượng cá nuôi mới. Do đó, hiện nay, nguồn cung cá giống hạn chế đã kéo giá cá nguyên liệu tăng trở lại.
Tăng cường xuất khẩu cá tra trong năm 2024
Trong bối cảnh cá minh thái của Nga bị các nước phương Tây hạn chế nhập khẩu, cá tra của Việt Nam được VCBS đánh giá sẽ hưởng lợi trong năm 2024.
Ngoài ra, trong quý I/2024, Mỹ có thể sẽ ban hành quyết định giảm thuế chống bán phá giá đối với cá da trơn (đặc biệt là cá tra) nhập khẩu từ Việt Nam, giúp giá bán cá tra trở nên cạnh tranh hơn và tăng nhu cầu nhập khẩu.
Thực tế cho thấy, ngay từ đầu năm 2024, một số doanh nghiệp trong ngành thủy sản đã tăng cường xuất khẩu.
Hơn nữa, vào ngày 22/12/2023, Mỹ đã mở rộng lệnh cấm nhập khẩu các sản phẩm thủy sản của Nga (bao gồm cá hồi, cá tuyết, cá minh thái, và cua), bổ sung thêm cả các sản phẩm đã qua chế biến ở nước ngoài, do đó không cho phép thủy sản Nga vào Mỹ thông qua các quốc gia thứ ba. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc tăng cường xuất khẩu cá tra của Việt Nam.
Đối với các doanh nghiệp trong ngành tôm, trước sự cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia sản xuất cùng loại, các doanh nghiệp được khuyến khích tập trung vào việc nuôi tôm để cải thiện chất lượng và giá cả ổn định hơn, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm.
Tôm và cá tra đều là những mặt hàng thủy sản chính của Việt Nam xuất khẩu. Có kỳ vọng rằng ngành xuất khẩu thủy sản sẽ có sự phục hồi trong năm 2024, đặc biệt là trong nửa cuối năm, mở ra triển vọng tích cực cho cổ phiếu trong ngành này.
Công ty nghiên cứu của SSI dự báo rằng lợi nhuận của ngành thủy sản có thể tăng từ 20 đến 30% so với năm 2023.
