Nông nghiệp công nghệ cao không còn là điều xa lạ với thế giới, nhưng ở Việt Nam, khái niệm này vẫn mới mẻ và đang thu hút sự quan tâm của Chính phủ và doanh nghiệp sản xuất.
Với những lợi ích vượt trội so với nông nghiệp truyền thống, nông nghiệp công nghệ cao đang trở thành một xu hướng mà Việt Nam hướng đến, đồng thời đứng đằng sau là hy vọng rằng nó sẽ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp.
1. Nông nghiệp công nghệ cao được hiểu như thế nào?
Nông nghiệp công nghệ cao là gì?
Nông nghiệp công nghệ cao được hiểu là việc áp dụng các công nghệ mới và tiên tiến trong việc sản xuất nông nghiệp, nhằm nâng cao hiệu suất và tạo ra những đột phá về năng suất và chất lượng sản phẩm nông nghiệp, đồng thời đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của xã hội và đảm bảo sự bền vững của ngành nông nghiệp.
Hiện tại, Việt Nam đang tập trung chủ yếu vào phát triển nông nghiệp công nghệ cao trong nhà màng, nhưng chúng ta cũng nên tăng cường sự hiệu quả của nông nghiệp công nghệ cao.
Công nghệ cao trong nông nghiệp công nghệ cao bao gồm các yếu tố như cơ giới hóa quy trình sản xuất, thu hoạch, sơ chế và chế biến; tự động hóa; công nghệ thông tin; công nghệ vật liệu mới; công nghệ sinh học; giống cây trồng và vật nuôi năng suất và chất lượng cao; quy trình canh tác tiên tiến và canh tác hữu cơ, đảm bảo hiệu quả kinh tế cao trên mỗi đơn vị sản xuất.
2. Sự tiến bộ của nông nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam
Sự tiến bộ của nông nghiệp công nghệ cao
Phát triển nông nghiệp công nghệ cao và áp dụng các đổi mới khoa học công nghệ được coi là một phương án quan trọng và trung tâm để giải quyết các thách thức trong nông nghiệp. Công nghệ cao, bao gồm công nghệ sinh học, công nghệ nhà kính, công nghệ tưới nhỏ giọt, công nghệ cảm biến, tự động hóa và internet vạn vật, đã giúp tăng hiệu suất sản xuất, giảm chi phí, hạ giá thành và cải thiện chất lượng nông sản, đồng thời bảo vệ môi trường.
Nông nghiệp công nghệ cao cũng cho phép nông dân có sự chủ động trong quá trình sản xuất, vượt qua các hạn chế do yếu tố thời tiết và khí hậu, và đáp ứng nhu cầu thị trường đối với nông sản chất lượng.
Theo báo cáo, tiến bộ trong lĩnh vực khoa học công nghệ đã đóng góp hơn 30% vào giá trị gia tăng trong sản xuất nông nghiệp và 38% trong sản xuất giống cây trồng và vật nuôi. Mức độ tổn thất của nông sản đã giảm đáng kể, ví dụ như mất mát lúa gạo chỉ còn dưới 10%. Cơ giới hóa đã đạt mức cao trong khâu làm đất cho các loại cây hàng năm như lúa, mía, ngô và rau màu, đạt khoảng 94%, trong khi khâu thu hoạch lúa đạt 50% (90% ở các tỉnh đồng bằng).
Các chuyên gia và nhà khoa học đánh giá cao sự đóng góp của khoa học công nghệ đối với phát triển nông nghiệp ở Việt Nam. Họ cho rằng khoa học và công nghệ, đặc biệt là ứng dụng IoT, đã đóng vai trò quan trọng trong tạo ra sự chuyển biến đột phá trong sản xuất nông nghiệp, hỗ trợ cải cách nền nông nghiệp và cải thiện cuộc sống của người dân.
3. Sự phát triển sản xuất nhờ sử dụng công nghệ cao
Công nghệ cao là chìa khóa mở cánh cửa tương lai cho nông nghiệp
Nền nông nghiệp Việt Nam đã thay đổi nhờ việc ứng dụng công nghệ cao, giúp nông dân tiến bộ và hội nhập trong thời đại công nghiệp 4.0.
Điều này được hỗ trợ bởi chính sách và quyết định của Chính phủ, đồng thời tạo ra những thành tựu đáng tự hào. Sản xuất nông nghiệp đã thúc đẩy sự áp dụng khoa học công nghệ, từ tạo giống cây trồng, chăm sóc và canh tác, đến chế biến và bảo quản nông sản.
Lĩnh vực lâm nghiệp và chăn nuôi cũng đã phát triển đáng kể, đồng thời nâng cao chất lượng sản phẩm và đáp ứng yêu cầu thị trường. Nhờ những nỗ lực này, nông nghiệp Việt Nam đã tăng trưởng ổn định và xuất khẩu nông sản đạt kết quả tích cực.
4. Sự đặc trưng của nông nghiệp công nghệ cao
• Đầu tư vốn lớn, áp dụng các công nghệ khoa học mới nhất.
• Xây dựng các cơ sở sản xuất nông nghiệp hiện đại.
• Kiểm soát chặt chẽ quy trình trồng trọt và chăn nuôi.
• Tối ưu hóa nguồn nhân lực và giảm thiểu rủi ro thiên tai.
• Phát triển nguồn năng lượng mới và sử dụng phân bón hữu cơ cùng với thuốc bảo vệ thực vật thiên nhiên.
5. Yếu tố then chốt để phát triển nông nghiệp công nghệ cao bền vững
• Kiến thức, đam mê và sự am hiểu về nông nghiệp.
• Tinh thần không sợ khó và không nản chí sau thất bại.
• Khả năng nhìn nhận vấn đề và rút kinh nghiệm từ sai lầm.
• Quản lý tài chính hiệu quả để tiết kiệm chi phí và tránh mất lợi nhuận.
• Có phương pháp xử lý đầu ra hiệu quả để tránh mất giá trị và giá mất mùa của nông sản.
• Chú trọng vào quá trình chế biến và bảo quản sau thu hoạch để tăng giá trị sản phẩm.
• Kết hợp mô hình nông nghiệp công nghệ cao với du lịch sinh thái để tăng thu nhập.
• Tăng cường truyền thông để nâng cao sự nhận biết của thương hiệu nông sản.
Những đóng góp của khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp cho thấy việc phát triển sản xuất ứng dụng công nghệ cao là hướng đi đúng, đã và đang tạo động lực mới cho ngành nông nghiệp Việt Nam.